Monday, 30 November 2015
Wednesday, 7 October 2015
Monday, 21 September 2015
Servants - The True Story Of Life Below Stairs (BBC Documentary)
Never Despair, Keep Smiling
Better than wealth with its carriage and pair
Better than rank or a face wondrous fair
Is a heart that life burdens can cheerfully bare
Just a brave loving heart, that never despairs
B Wallis
april 23rd, 1916
"Staying at an English country house, the Edwardian viceroy of India was faced with the challenge of opening his bedroom window after the servants had gone to bed. Baffled but indomitable, he picked up a log from the grate and smashed the glass. Forty years later, Winston Churchill's valet was unimpressed to find that the former prime minister was incapable of dressing himself without assistance. "He sat there like a dummy and you dressed him."
The great men who shaped 20th-century Britain were able to do so because ordinary life was taken care of by servants. And, as Lucy Lethbridge reveals in her fascinating history of domestic service, this was true even for socialist radicals. In the 1930s the novelist and socialist campaigner Ethel Mannin had a maid who called her "madam" whose assistance enabled her employer to busy herself with abolishing class distinctions. "It was snobbish; it was class distinction; it was exploitation but it worked," Mannin wrote later.
Indeed, it becomes clear in Lethbridge's account that the history of 20th-century Britain can be told as a history of the changing status of servants. They proliferated in the Edwardian home, which was buttressed by a "bustling subterranean township" staffed by skivvies, slaveys, grafters, tweenies (between maids), useful maids (just below lady's maids), odd men and even the occasional gong man. The Duke of Devonshire found that 200 servants were required to look after the needs of a house party of 50 people.
At this stage it was common for the employers to be whimsical and often obsessive in the demands made on their staff. "Don't you think, George, that a few sheep, with lambs gambolling about, would make the fields look furnished?" one duchess suggested to her butler, who obediently provided the requisite livestock the following morning. Egg yolks throughout England were diligently centred to grace the breakfast tables of the rich. And it was crucial that these servants remained invisible as well as ubiquitous. They were provided with non-creaking shoes for this purpose, and houses were designed with hidden doorways on landings so that housemaids disturbed at work could make a hasty escape.
Servants became somewhat scarcer during the first world war, when women were delighted to be offered jobs that took them outside the home and granted them free time. And they reappeared between the wars when women went back into service to free up jobs for the unemployed men queuing for the dole. "Don't think your life will be any different from mine," a young woman was told by her mother when she reluctantly returned to service. The history of domestic service in this period reveals the limitations of the liberation of women brought about by the war.
At this stage, master-servant relationships became rather more embarrassing. Bohemians such as Mannin still relied on servants but oscillated between expecting the traditional invisibility and treating servants as fellow human beings who rather awkwardly shared their home. This could result in antagonism on both sides. "The cook is evil," Katherine Mansfield once pronounced. It was especially discomforting for the servantless who found themselves weekending in country houses. There was the quandary of tips, which added up quickly, and the question of how polite you needed to be. If the housemaid laid out one dress on the bed, would her feelings be hurt if you chose another one?
As the second world war approached, there was a general move to modernise the home and avoid the need for servants. This was resisted at first. A gardener later described how his wartime landowning employers believed it was their patriotic duty to prevent "that dreadful man" in Germany from changing their feudal slice of England. There were some who insisted that domestic service guaranteed moral order, just as in Edwardian times charitable foundations such as Barnardo's saved the souls of city waifs by sending them into service. And others simply solved the servant problem by using evacuees as maids.
But once the second world war was won, this position became less tenable. Throughout the war, British subjects were promised that they were fighting for a new social order. Hence the new ideal of the 1950s housewife: clean, efficient and servantless. For years, the upper classes had withstood the modernisation of their homes, with many insisting that even gas and electricity were vulgar. But by 1948, 86% of Britain's homes were wired for electricity. Fridges, vacuum cleaners and wipe-clean surfaces were introduced, offering the promise of easy domesticity. In 1959 the Ideal Home exhibition included a fully automated Kenwood dishwasher. And the Duke of Bedford, who opened the exhibition, was photographed in his shirtsleeves, smiling as he carefully loaded plates into the racks. Gradually the world was shifting to the one we know today, where the majority of British homes are unstaffed and the servants that still exist are usually foreign.
Servants is at its best when telling this social history. The second, more briskly chronological half of the book is stronger than the thematic sections of the first half, where the structuring principles are more elusive. The book is perhaps more a panorama (brought to life with an assortment of wonderfully colourful anecdotes) than an intimate history. It rarely offers the "downstairs view" of 20th-century Britain that the subtitle promises. There are a few revealing extracts from servants' diaries but we don't often see into the minds of the servants because not many had the time or the skills to write about their experiences, although a few have written later memoirs. Indeed, only this week Penguin has published a memoir of downstairs life entitled Aprons and Silver Spoons by former scullerymaid Mollie Moran.
But as a panorama, Servants is a great success. Enthusiasts of bonnets and waistcoasts will find Upstairs Downstairs or Downton Abbey all the more enjoyable after reading this nuanced and elegantly written account of the wider context. And in tracing the history of servants throughout the whole of the 20th century, Lethbridge offers a new vantage point from which to reassess British social history."
Lara Feigel is the author of The Love-charm of Bombs: Restless Lives in the Second World War (Bloomsbury)
Throughout the 20th century a veritable bustle of young middle-class women went under cover to investigate life as a domestic servant. Donning caps, dropping their aitches and secreting a small notebook in their pinnies, these journalists and social investigators behaved like anthropologists on the scent of a skittish Pygmy tribe.
Some of these tourist skivvies were simply after good copy – Monica Dickens, for instance, the former deb who turned her experiences of snooty bosses and collapsed soufflés into the rollicking comic classic One Pair of Hands. Others, though, were driven to solve what felt like a mystery that lay just beneath their feet. For if Britain was ever to shed its feudal mindset (in 1960 the Lady Chatterley jury could still be asked to ponder the reading habits of their servants), then it felt vitally important to know what life was really like in the terra incognita that lurked below stairs. Despite domestic service having finally died out in the last 40 years (today's Lithuanian au pair doesn't count) this impulse to find out about it has only intensified.
These days you can't go into a rural local studies library without seeing a corner dedicated to oral histories of life in the servants' hall at the Big House. On TV we have both sober documentary series (a recent excellent one by Dr Pamela Cox) and some pretty fantastical imaginative recreations (yes, Downton, I'm talking about you). Servants, then, continue to comprise a kind of psychic disturbance in our historical understanding, an intriguing puzzle to which we return in the hope that, one day, we will solve the riddle of our own curiosity.
In this excellent addition to the history of domestic service in the 20th century, Lucy Lethbridge has swept the existing archive and added new sources of her own. The result is a richly textured account of what it felt like to spend the decades of high modernity on your knees with a dustpan and brush.
Here is chapter and verse on all those dawn starts, raw hands, rank ingratitude, scratchy blankets and heinous double binds. For instance, the only way you could leave service was if you married your sweetheart, yet "followers" (one of whom might become a sweetheart) were strictly forbidden. You were encouraged to "improve" yourself, yet quickly put in your place if you asked to borrow a book from Madam's library. And despite the ready availability of vacuum cleaners and floor polishers, the "Quality" still considered it better for the floor tiles to be cleaned with a combination of sour milk and hard labour.
Lethbridge is canny enough to know that hearing people moan about their jobs for 400 pages isn't much fun, no matter how badly we might feel for them. A little bit of us, regressive to be sure, wants to hear all about the lovely pomp – what the social scientist Thorstein Veblen called the "symbolic pantomime" – of domestic service from the other side of the green baize door. And Lethbridge is happy to oblige, with details about how the Duke of Bedford insisted on all his parlourmaids being over 5ft 10in, and the fact that the Duke of Portland employed so many staff at Welbeck that his servants had servants.
There is the obligatory backstairs tour of Belvoir, the Duke of Rutland's feudal palace, where one man's job was simply to bang the mealtime gong. A quick detour to Longleat introduces us to the "steel boy", who would spend his day burnishing the metal parts of the horses' harnesses. Another estate, meanwhile, employed a lad as a "spider brusher".
This is hugely enjoyable, if familiar, stuff, but where Servants excels is in describing those places where the older paradigms of domestic service, inherited from the late 19th century, began to break down. Lethbridge investigates the dilemma of the "lady-help", an awkward, hybrid creature who popped up after the first world war to take the place of all those uppity working-class girls who preferred a job in a shop or factory to a lifetime of sulky deference. Well educated, but financially impoverished, the "lady-help" was supposed to help out with a vague list of activities that included light nursing, flower arranging and playing bridge. What employers actually wanted was someone to peel the potatoes.
An answer to what anthropologists might call this "status incongruence" arrived with the establishment of personal services bureaux such as Universal Aunts. Now repositioned as a family member, albeit one who had a tariff for her services, the living-out lady-help could get on with the sort of things she was good at: escorting children by train, giving the newly moneyed lessons in how to hold their teacups, getting to grips with someone's chaotic filing. One of the bolder Aunts even hired herself out as a motorboat pilot. Lethbridge's always-pleasurable prose is at its most joyous here, as she charts the transformation of the drooping interwar spinster from domestic gooseberry into a crisp proto-professional, speeding into a bright future under her own steam.
Lethbridge's second stand-out section concerns another group of people who did not fit the standard servant mould. This time, though, there was no Universal Aunts to the rescue. Lethbridge tells the story of the thousands of German and Austrian refugees who came over in the 1930s to work as servants, sometimes leaving impeccably genteel lives of their own behind. Often ensconced in remote rural locations, they faced anti-Hitler hostility from their below-stairs colleagues and veiled antisemitism from above. Even Joyce Grenfell, a woman who might have seemed to be above such prejudice, confessed to her diary that it felt "uncosy" having a "non-Aryan" cooking her dinner.
The last thing this category of alien domestics wanted was to leave the servants' hall, since that would almost certainly mean being put behind barbed wire on the Isle of Man. So, instead, they made the best of things, carrying on valiantly with Veblen's now distinctly tatty "symbolic pantomime". One newly arrived German refugee, a well-known actor, was congratulated by his new employers on his performance as the sole footman at his first drinks party. How had he managed so well? Simple, replied Sidney Schott. He had thought back to the grand continental hotels of his youth and modelled his performance on the impeccable service he had received in happier times.
• Kathryn Hughes's biography of Mrs Beeton is published by Harper Perennial.
Saturday, 19 September 2015
Tuesday, 15 September 2015
METRO 2033
METRO 2033
DMITRY GLUKHOVSKY
Metro 2033 (Rusça: Метро 2033), Rus yazar Dmitry Glukhovsky'nin, Rusya'da 2005 yılında basılan ilk romanı. Rusya'da 2005 yılında, ABD'de 18 Mart 2010 tarihinde yayınlanana roman, Türkiye'de ise 2011 yılında çevirisi yapılarak yayınlanmıştır.
Konusu
Yıl 2033. Nükleer savaş sonrası dış dünya tamamen radyasyonla kaplı, şehirler mutasyona uğramış vahşi yaratık sürüleriyle dolu. İnsanlar dünyanın en büyük metrolarından birinde, Moskova metrosu'nda yaşam mücadelesi vermekte. Kahramanımız Artyom'un istasyonu WDNCh, diğer vahşi mutantların aksine gayet zeki olan, insanların zihinlerini okuyabilen ve onları dokunmadan öldürebilen garip mutantların, Karaderililerin tehdidi altındadır. Artyom'un üvey babası Sukhoi'nin eski dostu, cesur bir ştalker olan Hunter, Karaderililerin gizemini çözmek için tek başına, sıradan insanların adım atmaya korktuğu WDNCh istasyonunun kuzeyindeki karanlık, küflü tünellere keşfe çıkar. Eğer geri dönmezse, Polis istasyonuna gidip yardım istemesi için Artyom'a künyesini bırakır. Hunter günlerce geri dönmeyince, Artyom'un zorlu Polis yolculuğu başlar. Kitap, metro tünellerinde ve yalnızca gaz maskesiyle çıkılabilen dış dünyada, Artyom'un istasyonunu kurtarmak için çıktığı tehlikeli ve gizemli yolculuğunda sovyetlerle, nazilerle ve dış dünyanın yeni sahipleri vahşi mutantlarla verdiği mücadeleleri anlatır.Kitap okuyucuyu ters köşeye yatıran sürpriz bir sona sahiptir.
"Sergey Andreyeviç düş kırıklığıyla içini
çekti. “Şimdi sana küçük bir kuram betimleyeceğim.
Hayatına uyuyor mu, buna kendin
karar vereceksin. Tabii ben de hayatın boş
ve anlamsız olduğuna, kader diye bir şeyin
de olmadığına inanıyorum, en azından insanın
doğduğu andan itibaren bildiği,
tanıdığı belirli, net bir yazgısının olmadığına.
Demek istediğim bu değil. Ama bazen, belli
bir süre yaşadıktan sonra, nasıl söyleyeyim, o
zaman, bir an gelir ve öyle şeyler olur ki, bazı
şeyleri yapmaya ve bazı kararları almaya
mecbur olursun. Karşında hep bir seçenek
vardır, onu mu yoksa başka bir şeyi mi yapmalıyım
diye. Ve sonunda doğru kararı
aldığın zaman, sonra olacaklar artık rastlantı
değildir, daha önce yaptığın seçimin
sonucudur. Senin bundan sonraki yazgının
bununla belirlenmiş olduğunu söylemek
istemiyorum. Ama diyelim ki yeniden bir yol
ayrımındasın, o zaman bu karar artık tamamen
rastlantıyla gelmeyecektir. Tabii eğer
seçimini bilinçli yapmışsan. O zaman hayat
artık rastlantılar silsilesi değildir, aksine,
mutlaka doğrudan bağlantıları olmasa da,
her şeyin birbiriyle mantıksal bir şekilde
kenetlendiği belli bir eylemi sergileyecektir.
O zaman bu senin kaderindir. Kaderin öyle
tek başına sana geleceğini sanmıyorum,
kadere sen kendin gitmelisin. Ama eğer hayatındaki
olaylar bir eylemde yoğunlaşırsa, o
zaman bu seni çok uzaklara götürebilir. Ama
burada asıl ilginç olan, kişinin bunu bazen
hiç fark etmemesidir. Ya da olayları hep
kendi penceresinden gördüğü için, çok yanlış
yorumlaması. Yazgının yine de kendine ait
bir mantığı vardır.”
Artyom bu garip teori için önce tamamen
zırva diye düşündü ama Sergey Andreyeviç
ayrıntılara inince ve o Hunter’ın kendisine
verdiği görevi üstlenmesinden bu yana
yaşadıklarını düşününce, bakış açısının
yavaş yavaş değiştiğini hissetti.
Bugüne kadar başından geçen serüvenler,
hedefe ulaşmak için boşuna ve umutsuzca
çabaları -hatta ara sıra bunu ne için yaptığını
hiç anlamasa da- şimdi ona, karmaşık kurgulanmış
bir sistem gibi görünüyordu. Gerçi
belki biraz üst üste istif edilmişti ama son
derece iyi tasarlanmış bir yapıydı.
Artyom’un görevi kabul etmesi yola
atılmış ilk adımsa, o zaman onu takip eden
olaylar da -Rişskaya gezisi, Burbon’la
karşılaşması- diğer adımlardı. Sonra Han
karşısına çıkmıştı, oysa aslında Suharevskaya
istasyonunda kalabilirdi. Bütün bunlar
tabii başka şekilde de açıklanabilirdi.
Örneğin Han davranışıyla ilgili çok başka
nedenler göstermişti. Ama Artyom sonradan
faşistlerin eline düşmüştü. Az kalsın
asılacaktı ama beklenmedik bir rastlantıyla
aynı gün tugay Tverskaya istasyonuna
saldırmıştı. Devrimciler bir gün önce ya da
sonra gelmiş olsalardı, Artyom’un ölümü
kaçınılmazdı ve yolculuğunun da sonu
olurdu.
İnatla ve ısrarla yoluna devam etmek
istemesinin gelecekte olacak diğer olayları
etkilediği gerçek olabilir miydi? Sahiden de
kendi kararlılığı, öfkesi ve umutsuzluğu
muydu gerçeği böyle mucizevi bir şekilde
etkileyen, bir yığın, oluşum, eylem ve
düşüncelerin karmaşık bileşiminden düzenli
bir sistemi meydana getiren ve
Sergey Andreyeviç’in söylediği gibi hayatına
anlamlı bir duruş veren?
İlk bakışta bunlar ona imkânsız görünüyordu.
Ama üzerinde düşünüp kafa
yordukça... O zaman Mark’la karşılaşması
başka ne şekilde açıklanabilirdi? Ona Hansa
bölgesine girme olanağını sağlayan bu
karşılaşma rastlantı olabilir miydi? Sonra,
onu kenef temizleyicisi yapan yazgısıyla buluştuğunda,
gözü kapalı oradan kaçmış,
böylece bir imkânsızı daha gerçekleşmişti:
Nöbetçi görev noktasında durması
gerekirken ortadan yok olmuştu, onu takip
eden bile çıkmamıştı. Yani dolambaçlı bir
yan yoldan kendi yoluna mı dönmüştü? Hayatının
gidişatına yine boyun mu eğmişti,
önünde hiçbir engel olmadan kader çizgisini
ileriye doğru geliştirebilmek için gerçeği deforme
mi etmişti? Belki “düzeltti” demek
daha doğru olurdu.
Eğer bunların yanıtı evetse, bunun tek bir
anlamı vardı: Artyom hedefe ulaşmayı
gözden çıkarıp yolundan vazgeçtiği anda
kader ondan yüz çevirmiş, onu ölümden koruyan
görünmez zırh binlerce parçaya bölünmüş,
itinayla elinde tuttuğu Ariyan ipliği
kopmuş ve arsızca saldırarak gücendirdiği,
darılttığı ve hatta öfkelendirdiği gerçekle bir
başına kalmıştı. Biri kaderi tam yanıltmaya
çalışırken, üzerinde uğursuz bulutlar toplandığı
halde, hâlâ devam etmeye cesaret
edecek kadar kuş beyinliyse, o zaman hırsız
gibi yavaşça oradan kaçıp gitmek belki de
artık hiç mümkün olamazdı. Belki de bundan
hiç yara almadan, incinmeden kurtulurdu.
Ama sonra yine sıradan ve sıkıcı bir hayatı
olurdu, kendisini ilgilendiren olağanüstü,
heyecan verici, büyüleyici, farklı şeyler asla
olmazdı, hayatının eylemine ara verir ve
başaktörü yani kendisini de bir güzel toprağa
gömerdi.
Peki bu ne anlama geliyordu? Yani
Artyom’un gideceği yoldan vazgeçmeye hem
hakkı yoktu hem de zaten vazgeçmesi
mümkün değildi, öyle mi? Kaderi bu muydu?
Bir türlü inanmadığı kaderi bu muydu?
Bunun kendi kaderi olduğuna inanmamıştı,
çünkü başına gelenleri tam idrak edememişti,
yol kenarlarında önüne çıkan sembollere
bir anlam verememişti ve onun için
belirlenen yolu, farklı yönlere uzanan terk
edilmiş bir patikadaki karmaşa olarak
algılamıştı.
Yani her şeye rağmen yine de doğru
yoldaydı. Hayatında karşılaştığı olaylar ger-
çekten de insan iradesi ve mantığıyla uyum
içinde, birbiriyle ilintili bir eylem içinde
gelişmişti. Eylem düşmanlarının gözlerini
köreltmiş, dostlarının ise, ona tam
zamanında yardıma koşmaları için görmelerini
sağlamıştı. Sanki görünmeyen bir eli öyle
yönlendirmişti ki, bozulamaz olan yasalar
hamur gibi yoğrulmuş ve şekillenmişti. Ve
şayet gerçek böyleyse, o zaman eskiden
somurtkan bir suskunlukla dişlerini
gıcırdatarak cevap verdiği “Neden?” sorusu
şimdi bir anda geçersiz oluyordu. O zaman
artık, “Öngörü diye bir şey yok, dünya da
yasaları ve adaleti tanımıyor” diye eskiden
olduğu gibi itiraf etmek zorunda
kalmayacaktı.
Artyom yüksek ve kesin bir sesle “Artık
burada kalamam” diyerek yerinden
doğruldu. Kaslarının yeniden güçlenip canlandığını
hissediyordu. Yüreğinin sesine bir
kez daha kulak verdikten sonra yineledi:
“Artık burada kalamam. Gitmeliyim. Bu benim
görevim.”
Arkasına bir kere bile bakmadan rayların
üzerine atladı ve karanlığın içine daldı. Onu
kamp ateşine sürükleyen bütün korkuları
unutmuştu. Kuşkuları da artık onu terk etmiş,
yerini, doğru yolda olmanın rahatlığı ve
inancına bırakmıştı. Rotasından sapmıştı
ama şimdi nihayet yazgısının rayına girmişti.
Üzerinde koştuğu traversler, onu hiç yormadan,
adeta ayaklarının altında
kendiliğinden kayıyordu. Birkaç dakika
sonra iyice zifiri karanlığın içinde
kaybolmuştu.
Sergey Andreyeviç yeniden nargilesinden
bir nefes çekti. “Güzel bir kuram, değil mi?”
“Duyan da bu kurama senin de inandığını
zannedecek” diye Yevgeni Dimitriyevitç
mırıldandı, bir yandan kedinin kulaklarını
okşuyordu."
https://en.wikipedia.org/wiki/Metro_2033
DMITRY GLUKHOVSKY
Metro 2033 (Rusça: Метро 2033), Rus yazar Dmitry Glukhovsky'nin, Rusya'da 2005 yılında basılan ilk romanı. Rusya'da 2005 yılında, ABD'de 18 Mart 2010 tarihinde yayınlanana roman, Türkiye'de ise 2011 yılında çevirisi yapılarak yayınlanmıştır.
Konusu
Yıl 2033. Nükleer savaş sonrası dış dünya tamamen radyasyonla kaplı, şehirler mutasyona uğramış vahşi yaratık sürüleriyle dolu. İnsanlar dünyanın en büyük metrolarından birinde, Moskova metrosu'nda yaşam mücadelesi vermekte. Kahramanımız Artyom'un istasyonu WDNCh, diğer vahşi mutantların aksine gayet zeki olan, insanların zihinlerini okuyabilen ve onları dokunmadan öldürebilen garip mutantların, Karaderililerin tehdidi altındadır. Artyom'un üvey babası Sukhoi'nin eski dostu, cesur bir ştalker olan Hunter, Karaderililerin gizemini çözmek için tek başına, sıradan insanların adım atmaya korktuğu WDNCh istasyonunun kuzeyindeki karanlık, küflü tünellere keşfe çıkar. Eğer geri dönmezse, Polis istasyonuna gidip yardım istemesi için Artyom'a künyesini bırakır. Hunter günlerce geri dönmeyince, Artyom'un zorlu Polis yolculuğu başlar. Kitap, metro tünellerinde ve yalnızca gaz maskesiyle çıkılabilen dış dünyada, Artyom'un istasyonunu kurtarmak için çıktığı tehlikeli ve gizemli yolculuğunda sovyetlerle, nazilerle ve dış dünyanın yeni sahipleri vahşi mutantlarla verdiği mücadeleleri anlatır.Kitap okuyucuyu ters köşeye yatıran sürpriz bir sona sahiptir.
"Sergey Andreyeviç düş kırıklığıyla içini
çekti. “Şimdi sana küçük bir kuram betimleyeceğim.
Hayatına uyuyor mu, buna kendin
karar vereceksin. Tabii ben de hayatın boş
ve anlamsız olduğuna, kader diye bir şeyin
de olmadığına inanıyorum, en azından insanın
doğduğu andan itibaren bildiği,
tanıdığı belirli, net bir yazgısının olmadığına.
Demek istediğim bu değil. Ama bazen, belli
bir süre yaşadıktan sonra, nasıl söyleyeyim, o
zaman, bir an gelir ve öyle şeyler olur ki, bazı
şeyleri yapmaya ve bazı kararları almaya
mecbur olursun. Karşında hep bir seçenek
vardır, onu mu yoksa başka bir şeyi mi yapmalıyım
diye. Ve sonunda doğru kararı
aldığın zaman, sonra olacaklar artık rastlantı
değildir, daha önce yaptığın seçimin
sonucudur. Senin bundan sonraki yazgının
bununla belirlenmiş olduğunu söylemek
istemiyorum. Ama diyelim ki yeniden bir yol
ayrımındasın, o zaman bu karar artık tamamen
rastlantıyla gelmeyecektir. Tabii eğer
seçimini bilinçli yapmışsan. O zaman hayat
artık rastlantılar silsilesi değildir, aksine,
mutlaka doğrudan bağlantıları olmasa da,
her şeyin birbiriyle mantıksal bir şekilde
kenetlendiği belli bir eylemi sergileyecektir.
O zaman bu senin kaderindir. Kaderin öyle
tek başına sana geleceğini sanmıyorum,
kadere sen kendin gitmelisin. Ama eğer hayatındaki
olaylar bir eylemde yoğunlaşırsa, o
zaman bu seni çok uzaklara götürebilir. Ama
burada asıl ilginç olan, kişinin bunu bazen
hiç fark etmemesidir. Ya da olayları hep
kendi penceresinden gördüğü için, çok yanlış
yorumlaması. Yazgının yine de kendine ait
bir mantığı vardır.”
Artyom bu garip teori için önce tamamen
zırva diye düşündü ama Sergey Andreyeviç
ayrıntılara inince ve o Hunter’ın kendisine
verdiği görevi üstlenmesinden bu yana
yaşadıklarını düşününce, bakış açısının
yavaş yavaş değiştiğini hissetti.
Bugüne kadar başından geçen serüvenler,
hedefe ulaşmak için boşuna ve umutsuzca
çabaları -hatta ara sıra bunu ne için yaptığını
hiç anlamasa da- şimdi ona, karmaşık kurgulanmış
bir sistem gibi görünüyordu. Gerçi
belki biraz üst üste istif edilmişti ama son
derece iyi tasarlanmış bir yapıydı.
Artyom’un görevi kabul etmesi yola
atılmış ilk adımsa, o zaman onu takip eden
olaylar da -Rişskaya gezisi, Burbon’la
karşılaşması- diğer adımlardı. Sonra Han
karşısına çıkmıştı, oysa aslında Suharevskaya
istasyonunda kalabilirdi. Bütün bunlar
tabii başka şekilde de açıklanabilirdi.
Örneğin Han davranışıyla ilgili çok başka
nedenler göstermişti. Ama Artyom sonradan
faşistlerin eline düşmüştü. Az kalsın
asılacaktı ama beklenmedik bir rastlantıyla
aynı gün tugay Tverskaya istasyonuna
saldırmıştı. Devrimciler bir gün önce ya da
sonra gelmiş olsalardı, Artyom’un ölümü
kaçınılmazdı ve yolculuğunun da sonu
olurdu.
İnatla ve ısrarla yoluna devam etmek
istemesinin gelecekte olacak diğer olayları
etkilediği gerçek olabilir miydi? Sahiden de
kendi kararlılığı, öfkesi ve umutsuzluğu
muydu gerçeği böyle mucizevi bir şekilde
etkileyen, bir yığın, oluşum, eylem ve
düşüncelerin karmaşık bileşiminden düzenli
bir sistemi meydana getiren ve
Sergey Andreyeviç’in söylediği gibi hayatına
anlamlı bir duruş veren?
İlk bakışta bunlar ona imkânsız görünüyordu.
Ama üzerinde düşünüp kafa
yordukça... O zaman Mark’la karşılaşması
başka ne şekilde açıklanabilirdi? Ona Hansa
bölgesine girme olanağını sağlayan bu
karşılaşma rastlantı olabilir miydi? Sonra,
onu kenef temizleyicisi yapan yazgısıyla buluştuğunda,
gözü kapalı oradan kaçmış,
böylece bir imkânsızı daha gerçekleşmişti:
Nöbetçi görev noktasında durması
gerekirken ortadan yok olmuştu, onu takip
eden bile çıkmamıştı. Yani dolambaçlı bir
yan yoldan kendi yoluna mı dönmüştü? Hayatının
gidişatına yine boyun mu eğmişti,
önünde hiçbir engel olmadan kader çizgisini
ileriye doğru geliştirebilmek için gerçeği deforme
mi etmişti? Belki “düzeltti” demek
daha doğru olurdu.
Eğer bunların yanıtı evetse, bunun tek bir
anlamı vardı: Artyom hedefe ulaşmayı
gözden çıkarıp yolundan vazgeçtiği anda
kader ondan yüz çevirmiş, onu ölümden koruyan
görünmez zırh binlerce parçaya bölünmüş,
itinayla elinde tuttuğu Ariyan ipliği
kopmuş ve arsızca saldırarak gücendirdiği,
darılttığı ve hatta öfkelendirdiği gerçekle bir
başına kalmıştı. Biri kaderi tam yanıltmaya
çalışırken, üzerinde uğursuz bulutlar toplandığı
halde, hâlâ devam etmeye cesaret
edecek kadar kuş beyinliyse, o zaman hırsız
gibi yavaşça oradan kaçıp gitmek belki de
artık hiç mümkün olamazdı. Belki de bundan
hiç yara almadan, incinmeden kurtulurdu.
Ama sonra yine sıradan ve sıkıcı bir hayatı
olurdu, kendisini ilgilendiren olağanüstü,
heyecan verici, büyüleyici, farklı şeyler asla
olmazdı, hayatının eylemine ara verir ve
başaktörü yani kendisini de bir güzel toprağa
gömerdi.
Peki bu ne anlama geliyordu? Yani
Artyom’un gideceği yoldan vazgeçmeye hem
hakkı yoktu hem de zaten vazgeçmesi
mümkün değildi, öyle mi? Kaderi bu muydu?
Bir türlü inanmadığı kaderi bu muydu?
Bunun kendi kaderi olduğuna inanmamıştı,
çünkü başına gelenleri tam idrak edememişti,
yol kenarlarında önüne çıkan sembollere
bir anlam verememişti ve onun için
belirlenen yolu, farklı yönlere uzanan terk
edilmiş bir patikadaki karmaşa olarak
algılamıştı.
Yani her şeye rağmen yine de doğru
yoldaydı. Hayatında karşılaştığı olaylar ger-
çekten de insan iradesi ve mantığıyla uyum
içinde, birbiriyle ilintili bir eylem içinde
gelişmişti. Eylem düşmanlarının gözlerini
köreltmiş, dostlarının ise, ona tam
zamanında yardıma koşmaları için görmelerini
sağlamıştı. Sanki görünmeyen bir eli öyle
yönlendirmişti ki, bozulamaz olan yasalar
hamur gibi yoğrulmuş ve şekillenmişti. Ve
şayet gerçek böyleyse, o zaman eskiden
somurtkan bir suskunlukla dişlerini
gıcırdatarak cevap verdiği “Neden?” sorusu
şimdi bir anda geçersiz oluyordu. O zaman
artık, “Öngörü diye bir şey yok, dünya da
yasaları ve adaleti tanımıyor” diye eskiden
olduğu gibi itiraf etmek zorunda
kalmayacaktı.
Artyom yüksek ve kesin bir sesle “Artık
burada kalamam” diyerek yerinden
doğruldu. Kaslarının yeniden güçlenip canlandığını
hissediyordu. Yüreğinin sesine bir
kez daha kulak verdikten sonra yineledi:
“Artık burada kalamam. Gitmeliyim. Bu benim
görevim.”
Arkasına bir kere bile bakmadan rayların
üzerine atladı ve karanlığın içine daldı. Onu
kamp ateşine sürükleyen bütün korkuları
unutmuştu. Kuşkuları da artık onu terk etmiş,
yerini, doğru yolda olmanın rahatlığı ve
inancına bırakmıştı. Rotasından sapmıştı
ama şimdi nihayet yazgısının rayına girmişti.
Üzerinde koştuğu traversler, onu hiç yormadan,
adeta ayaklarının altında
kendiliğinden kayıyordu. Birkaç dakika
sonra iyice zifiri karanlığın içinde
kaybolmuştu.
Sergey Andreyeviç yeniden nargilesinden
bir nefes çekti. “Güzel bir kuram, değil mi?”
“Duyan da bu kurama senin de inandığını
zannedecek” diye Yevgeni Dimitriyevitç
mırıldandı, bir yandan kedinin kulaklarını
okşuyordu."
https://en.wikipedia.org/wiki/Metro_2033
Sunday, 13 September 2015
Yaprak Yakalamak
Önümüzdeki on iki ayın şans getirmesi için güz rüzgarları eserken dışarı çıkıp uçuşan yapraklardan on iki tane yakalamak ya da yakalamaya çalışmak çok önemli. Kulağa kolay gelebilir ama dönen, kıvrılan, uçuşan yaprakları havada kapmak o kadar da basit değil. Yapraklar rüzgarda coşkuyla uçuşurken bol renkli ya da güzel şekillilerinden kapma yarışı kızışarak muhteşem bir anı alabiliyor.
---feeling excited
hayat felsefesi
KURAL 1: “Karşına çıkan kişiler her kimse, doğru kişilerdir. Bunun anlamı şudur, hayatımızda kimse tesadüfen karşımıza çıkmaz. Karşımıza çıkan, etrafımızda olan herkesin bir nedeni vardır, ya bizi bir yere götürürler ya da bize bir şey öğretirler.”
KURAL 2: “Yaşanmış olan her ne ise, sadece yaşanabilecek olandır. Hiç bir şey, hem de hiç bir şey yaşadığımız şeyi değiştiremezdi. Yaşadığımızın içindeki en önemsiz saydığımız ayrıntıyı bile değiştiremeyiz. ‘Şöyle yapsaydım, böyle olacaktı’ gibi bir cümle yoktur. Hayır, ne yaşandıysa, yaşanması gereken, yaşanabilecek olandır, dersimizi alalım ve ilerleyelim diye. Her ne kadar zihnimiz ve egomuz bunu kabul etmek istemese de, hayatımızda karşılaştığımız her olay, mükemmeldir.”
KURAL 3: “İçinde başlangıç yapılan her an, doğru andır. Her şey doğru anda başlar, ne erken ne geç. Hayatımızda yeni bir şeyler olmasına hazırsak, o da başlamaya hazırdır.”
KURAL 4: “Bitmiş olan bir şey bitmiştir. Bu kadar basittir. Hayatımızda bir şey sona ererse, bu bizim gelişimimize hizmet eder. Bu yüzden serbest bırakmak, gitmesine izin vermek ve elde etmiş olduğun bu tecrübeyle ileriye doğru bakmak daha iyidir.”
Thursday, 10 September 2015
where animals and plants merge
“Natural history surrealist sculpture,” , that is what Artist Ellen Jewett refers to her sculptures as she blends plants, animals, and occasionally human-made structures or objects. Her artwork showcases her extensive background in anthropology, medical illustration, exotic animal care, and even stop-motion animation.
Jewett is now focused on minimizing materials and rely on negative space. “I find my sculptures are evolving to be of greater emotional presence by using less physical substance,” she shares. She uses more natural, locally-sourced materials. “This, unavoidably, excludes most of what is commonly commercially available, and has sent me on a journey of unique material combination and invention.” You can explore more of Ellen’s work on her website.
Tuesday, 8 September 2015
Finding Your Passion
Finding your passion isn't just about careers and money. It's about finding your authentic self. The one you'ce buried beneath other people's needs.
- Kristin Hannah
- Kristin Hannah
bir yazı
isteğe kalmış bir yazı asinin hatırına
bir dram iştenin altına yazmış silmişsin
kime engel lafız
niye iki cümle beş kelimesin
yoksa önden bir fırça gidiyor
bir boya
arkada kalmış bir renk misin?
iyi haber deniz kenarında kamp yapma fikri
kalemi yatık tut; kalem eline değil elin kaleme hükmetsin
elin kafana değil kafan eline hükmetsin
neyi söylersen seslendiririm demişti ustad
yoksa sen neyi hayal edersen onu çizerim noktasında mısın
o zaman bir bakalım
önce kafanı çiz
sonra kalbini
ikisini üst üste koyunca bir derinlik oluyorsa evet
niye cümleleri basit kuracakmışım? zikre değer bir simurg vardı orada isteyebilirsin
sana da bir kanat lazımsa çiz
eskiden çizgifilmlerde öyle olurdu
fincanın ucundan çıkardı hayat ve kalemin ucunda az önce çizilmiş yaratıkla bir kavga başlardı
ressam bazen isterdi çizdiğini bazen de çizmezdi
neyin doğrusunu bilir insan
kimyasal bir varlık
biyolojik bir oluşum
ne uçabilirsin
ne de yüzebilirsin
benden bu kadar biraz baudelaire düşünsün....
Baudelaire (Karanlıklar)
Kaderin sürgün edip de gönderdiği
Uçsuz bucaksız hüzün mahzenlerinde;
Pembe ve şen bir ışığın girmediği,
Tatsız ev sahibi, yapyalnız, Gece’yle,
Bir ressam gibiyim, alaycı Tanrı’nın
Karanlığa çiz diye mahkûm ettiği;
Aşçısı gibi ölümcül iştahların,
Pişirip yiyen benim kendi yüreğini,
Parlar, uzanır ve yayılır ara sıra
Bir hayal zarafet ve görkem dolu.
Doğulu ve düşünceli edası ile,
Büyüyüp elde etti mi olgunluğu,
Tanırım güzel ziyaretçimi artık :
Bu O ’dur! Siyah, fakat çok aydınlık.
Friday, 31 July 2015
Highwayman
"Highwayman", written by Jimmy Webb and performed by The Highwaymen (Willie Nelson, Kris Kristofferson, Waylon Jennings, Johnny Cash).
and ....
The Highwayman
BY ALFRED NOYES
PART ONE
The wind was a torrent of darkness among the gusty trees.
The moon was a ghostly galleon tossed upon cloudy seas.
The road was a ribbon of moonlight over the purple moor,
And the highwayman came riding—
Riding—riding—
The highwayman came riding, up to the old inn-door.
He’d a French cocked-hat on his forehead, a bunch of lace at his chin,
A coat of the claret velvet, and breeches of brown doe-skin.
They fitted with never a wrinkle. His boots were up to the thigh.
And he rode with a jewelled twinkle,
His pistol butts a-twinkle,
His rapier hilt a-twinkle, under the jewelled sky.
Over the cobbles he clattered and clashed in the dark inn-yard.
He tapped with his whip on the shutters, but all was locked and barred.
He whistled a tune to the window, and who should be waiting there
But the landlord’s black-eyed daughter,
Bess, the landlord’s daughter,
Plaiting a dark red love-knot into her long black hair.
And dark in the dark old inn-yard a stable-wicket creaked
Where Tim the ostler listened. His face was white and peaked.
His eyes were hollows of madness, his hair like mouldy hay,
But he loved the landlord’s daughter,
The landlord’s red-lipped daughter.
Dumb as a dog he listened, and he heard the robber say—
“One kiss, my bonny sweetheart, I’m after a prize to-night,
But I shall be back with the yellow gold before the morning light;
Yet, if they press me sharply, and harry me through the day,
Then look for me by moonlight,
Watch for me by moonlight,
I’ll come to thee by moonlight, though hell should bar the way.”
He rose upright in the stirrups. He scarce could reach her hand,
But she loosened her hair in the casement. His face burnt like a brand
As the black cascade of perfume came tumbling over his breast;
And he kissed its waves in the moonlight,
(O, sweet black waves in the moonlight!)
Then he tugged at his rein in the moonlight, and galloped away to the west.
PART TWO
He did not come in the dawning. He did not come at noon;
And out of the tawny sunset, before the rise of the moon,
When the road was a gypsy’s ribbon, looping the purple moor,
A red-coat troop came marching—
Marching—marching—
King George’s men came marching, up to the old inn-door.
They said no word to the landlord. They drank his ale instead.
But they gagged his daughter, and bound her, to the foot of her narrow bed.
Two of them knelt at her casement, with muskets at their side!
There was death at every window;
And hell at one dark window;
For Bess could see, through her casement, the road that he would ride.
They had tied her up to attention, with many a sniggering jest.
They had bound a musket beside her, with the muzzle beneath her breast!
“Now, keep good watch!” and they kissed her. She heard the doomed man say—
Look for me by moonlight;
Watch for me by moonlight;
I’ll come to thee by moonlight, though hell should bar the way!
She twisted her hands behind her; but all the knots held good!
She writhed her hands till her fingers were wet with sweat or blood!
They stretched and strained in the darkness, and the hours crawled by like years
Till, now, on the stroke of midnight,
Cold, on the stroke of midnight,
The tip of one finger touched it! The trigger at least was hers!
The tip of one finger touched it. She strove no more for the rest.
Up, she stood up to attention, with the muzzle beneath her breast.
She would not risk their hearing; she would not strive again;
For the road lay bare in the moonlight;
Blank and bare in the moonlight;
And the blood of her veins, in the moonlight, throbbed to her love’s refrain.
Tlot-tlot; tlot-tlot! Had they heard it? The horsehoofs ringing clear;
Tlot-tlot; tlot-tlot, in the distance? Were they deaf that they did not hear?
Down the ribbon of moonlight, over the brow of the hill,
The highwayman came riding—
Riding—riding—
The red coats looked to their priming! She stood up, straight and still.
Tlot-tlot, in the frosty silence! Tlot-tlot, in the echoing night!
Nearer he came and nearer. Her face was like a light.
Her eyes grew wide for a moment; she drew one last deep breath,
Then her finger moved in the moonlight,
Her musket shattered the moonlight,
Shattered her breast in the moonlight and warned him—with her death.
He turned. He spurred to the west; he did not know who stood
Bowed, with her head o’er the musket, drenched with her own blood!
Not till the dawn he heard it, and his face grew grey to hear
How Bess, the landlord’s daughter,
The landlord’s black-eyed daughter,
Had watched for her love in the moonlight, and died in the darkness there.
Back, he spurred like a madman, shrieking a curse to the sky,
With the white road smoking behind him and his rapier brandished high.
Blood red were his spurs in the golden noon; wine-red was his velvet coat;
When they shot him down on the highway,
Down like a dog on the highway,
And he lay in his blood on the highway, with a bunch of lace at his throat.
. . .
And still of a winter’s night, they say, when the wind is in the trees,
When the moon is a ghostly galleon tossed upon cloudy seas,
When the road is a ribbon of moonlight over the purple moor,
A highwayman comes riding—
Riding—riding—
A highwayman comes riding, up to the old inn-door.
Over the cobbles he clatters and clangs in the dark inn-yard.
He taps with his whip on the shutters, but all is locked and barred.
He whistles a tune to the window, and who should be waiting there
But the landlord’s black-eyed daughter,
Bess, the landlord’s daughter,
Plaiting a dark red love-knot into her long black hair.
Monday, 6 July 2015
Shingeki no kyojin
http://www.imdb.com/title/tt2560140/
A must on the anime list :D
and the movie trailer:
Tuesday, 30 June 2015
what do you believe in?
This morning I came upon a Jacksgap video.
He is great, definitely inspiring character :D
Hope you enjoy it
I believe in me
I believe in you
He is great, definitely inspiring character :D
Hope you enjoy it
I believe in me
I believe in you
Sunday, 28 June 2015
true detective
yes finally the new season has arrived; I am looking forward to it. With all the respects a recap of season one:
enjoy
enjoy
Friday, 12 June 2015
underneath the beech tree
Yarı kapalı gözlerle yukarı bakıyorsunuz. Yarı kapalı çünkü dikkatle bakıyorsunuz. Bir dal diğerlerinden daha uzun. Üzerindeki yaprakları saymak olanaksız. Bu yaprakların hem arasında hem çevresinde gördüğünüz mavi gökyüzü, kelimelerin harflerinin arasından görünen kâğıdın beyazlığına benziyor. Gök fonunun önünde gördüğünüz yaprakların dağılımı hiç de gelişigüzele benzemiyor. Acaba bu yaprakların sıralanışı bir kitaptaki harflerin ve kelimelerin sıralanışı gibi açıklanabilir mi diye düşündüğünüzü fark ediyorsunuz. Sonra tıpkı iyi bir öğretmen gibi, karışık kafanızı yönlendiren bir imge keşfediyorsunuz. Her şey –diyorsunuz kendi kendinize– varolabilmek için bir hedefi tam ortasından vurmalı; on ikiyi ıskalayan hiçbir şey varolamıyor. Ama öğretmen sınıftan çıktıktan sonra, sözleri genellikle hayal kırıklığı yaratır. O yüzden orada öylece kalıp, başınızın üstündeki dalın nasıl olup da tüm baharı temsil edebileceğini anlamaya çalışıyorsunuz... Böyle düşünerek filozof olabilirsiniz, ama ressam olabileceğinizi sanmıyorum.
Uzanmışsınız, başınızın altında dikkatle katlanmış bir ceket var. Ağacın boyunun en az yirmi metre olduğunu hesaplıyorsunuz. Hiç tomurcuk var mı? Başınızı uzatıp bakınıyorsunuz. Hiç kalmamış. Mevsim sizin oralara göre bir on beş gün daha ileri olmalı. Daha alçak bir bölge, hem yüksek yaylalar tarafından da korunuyor. Dikkat çekmeyen çiçekleri görebilir miyim diye bakıyorsunuz sonra. Dal çok yüksekte, ışık da çok parlak. Kıtlıklar sırasında insanların kayın meyvesi yediğini hatırlıyorsunuz. Ne de olsa kayın kestane ile aynı aileden; domuzlar da sonbaharları kayın ormanına girer. Ama domuzlar ne olsa yer zaten. Gözleriniz dal boyunca ilerliyor. Dalın şekli bir atın arka bacağının yandan görünüşüne benziyor. Uykunuz geliyor, ama başınızı kaldırıp bu dalın üzerinden bir ip attığınızı hayal ediyorsunuz. Artık düşünmüyorsunuz, dalıyorsunuz, gözleriniz neredeyse kapalı. Ama avuçlarınız ve diz altlarınız, çocukken tırmandığınız böyle eğri büğrü dalların anısıyla geriliyor. Ağacın parçalarına şu ya da bu yolla hükmedebilirsiniz... Ama resim yaparak değil.
Tembel tembel, arada bir gözlerinizi kapatıyorsunuz. Yaprakların oluşturduğu şekil, sönüp gitmeden önce, bir an için retinanıza nakşedilmiş halde kalıyor, ama kıpkırmızı, koyu rododendron renginde. Gözlerinizi tekrar açtığınızda ise ışık o kadar parlak ki, dalga dalga üzerinize geldiği hissine kapılıyorsunuz; çimenlerin üzerinde ne kadar küçük bir ada olduğunuzu hatırlıyorsunuz. Etrafınızda oynayan çocukların farkındasınız, ve izleyemeyeceğiniz kadar hızlı –ama sonradan hatırlayacağınız– bir çağrışımla, bir ağaçta ne kadar çok kuşun saklanabileceğini düşünüyorsunuz. Alacakaranlıkta bir insan yaklaştığında bir tek ağaçtan kırk elli sığırcık havalanıp gökyüzünde bir tur daha atarlar; ansızın açılıp sonra tekrar kapanan bir yelpazenin üzerindeki kuş resimleri gibi. Ağaç hayal edilmiş ve hatırlanan olaylarla doludur. Ama sizin için ağaç, her şeyin ötesinde, zaman içinde varolur; büyüklüğü, yeşilliği, onu eken adamın ve aynı derecede onun kesilmesini emreden adamın akıl yürütmeleri, hepsi size bu gerçeği hatırlatıyor. Ansızın gökyüzünün maviliğinin tekdüze olmadığını fark ediyorsunuz. Orada, ağacın üstünde daha uçuk mavi bir şerit var, üst kısmında farklı yönlere çatallanıyor. Aslında o da bir ağaç gibi diyorsunuz kendi kendinize. Sonra onun bir aslan kafasına dönüşmesini izliyorsunuz. Gözlerinizi kullanıyorsunuz; bir şair gibi belki, ama bir ressam gibi değil.
Orada yatıyorsunuz. Çimenin kokusunu alıyorsunuz. Güneşin sıcaklığının her zamankinden çok farkındasınız. Dünyanın yüzeyine yayılmış olduğunuz ve dünyanın eğimini vücudunuzda hissedebildiğiniz duygusuna kapılıyorsunuz. Ağaca ait hiçbir şey sizi şaşırtmıyor. Bir oyuncunun seyircilere bakması gibi bakıyorsunuz ona. Ya oyun? Kolunuz bir başkasının beline sarılı; bir el saçlarınızı okşuyor. Herhangi biri olabilirsiniz, ama o an ağacı bir sevgilinin göreceği gibi görüyorsunuz. Ağaç ikiniz için de bir yeri gösteren bir X işareti.
Bakmıyorsunuz. İlle de gözlerinizi kullanacaksanız, yatıyor olmanın anlamı ne? Yarım kulakla rüzgârı dinliyorsunuz. Yaprakların sesi karıştırılan kum sesine benziyor. Uyandığınızda yorgun gözlerle yukarı bakıyorsunuz. Beyaz ve toprakla karışmış yeşil, mavi, yeşil görüyorsunuz. Yeşil, mavideki tüm sarı izlerini silmiş. Bu kesin. Başka her şey karışık. Fazla yoğunlaşmadan, sanki ellerinizi kullanıyormuş gibi, gördüklerinizi ayıklıyorsunuz. Hangi sapı hangisinin yanına koyacağını kesinlikle bilen bir çiçekçi gibi, yeşillik kümelerini birbirinden ayırmayı, her birini kendi dalına, uzay içindeki kendi yerine yerleştirmeyi öğreniyorsunuz. Dalların açılarını sınıyorsunuz, bir matematikçi gibi değil, bir terzi gibi. O ağacı küçültmek, elle tutulur bir boya ve basitliğe indirgemek için elinizden geleni yapıyorsunuz. Tekrar gözlerinizi kapatıyorsunuz. Ama bu kez yoğunlaşıyorsunuz. Kendi resminizi düşünüyorsunuz. Böyle bir ağacı içerebilmek için kendini nasıl değiştirip adapte edebilir? Böyle bir ağacı nasıl yerli yerine oturtabilir? Giderek ağacın resminizde nasıl belireceğini hayal edebiliyorsunuz. Ancak resim henüz, parmaklarınızla yaptığınız, kilisenin çan kulesiyle rahibi simgeleyen bir işaretten fazla bir şey değil. Ama siz ormancı değilsiniz ki? Ağaçları taşıyıp deviremezsiniz. Tohumlarını alıp toprağınıza da ekemezsiniz. Gözlerinizi açıp gerçek ağaca baktığınızda, onu hayal ettiğiniz resmedilmiş ağaca benzetmek için elinizden geleni yapıyorsunuz.
Ama başaramıyorsunuz. Ağaç orada öylece göğe yükseliyor. Onu tekrar küçültüyorsunuz. Gözlerinizi tekrar kapatın. Resminize ait olan ağacı uyarlayın. Gözlerinizi açıp kontrol edin. Daha yakın, ama kayın hâlâ tepenizde dikilmiş titreşiyor. Tekrar ve tekrar. Böylece hava kararana kadar yatabilir... ve ressam olabilirsiniz.
john berger
Subscribe to:
Posts (Atom)